Okna pasywne a energooszczędne. Na czym polegają różnice?

Terminy pasywny i energooszczędny często są stosowane jako synonimy dla ekologicznych technologii w budownictwie. Warto jednak pamiętać, że chociaż wszystko, co łączy się z budownictwem pasywnym jest energooszczędne, to nie każdy budynek energooszczędny może zostać uznany za pasywny. Czym różnią się od siebie te dwa zagadnienia oraz co sprawia, że budynek energooszczędny spełnia specyficzne wymogi budownictwa pasywnego?

Budownictwo energooszczędne. Najważniejsze cechy

Jak sama nazwa wskazuje, celem budownictwa energooszczędnego jest zmniejszone zużycie energii. Według przyjętych w Polsce norm budynek energooszczędny to taki, który zużywa mniej niż 70 kWh/m². Budynki energooszczędne najczęściej mają niewielkie rozmiary – im większy dom, tym większe zużycie energii. Poza tym mają pewną określoną konstrukcję. Zasadniczo im prościej, tym lepiej.
Zarówno domy energooszczędne, jak i pasywne buduje się na planie prostokąta lub kwadratu oraz mają jedno albo dwuspadowe dachy. Jednak, w przeciwieństwie do budownictwa pasywnego, przy budynkach energooszczędnych można pozwolić sobie na niewielkie odstępstwa, jak na przykład dodatkowy balkon czy spad.
Poza tym, domy energooszczędne to domy piętrowe. Niestety, domki parterowe, nawet najmniejsze, charakteryzują się dużą utratą ciepła. Wszystko przez to, że cała powierzchnia użytkowa znajduje się bezpośrednio pod zadaszeniem, które sprawia, że wnętrza szybko się wychładzają.

Okna energooszczędne Schüco LivIng MD

Nie bez znaczenia jest też montaż okien i układ pomieszczeń. W obu rodzajach budownictwa duże okna montuje się od południowej strony budynku, dzięki czemu szybko się on nagrzewa i nie traci ciepła, a od strony północnej montuje się mniejsze okna, albo wręcz pomija przeszklenia. Taka kompozycja wymusza też określony plan domu. Od strony południowej najczęściej znajdują się pokoje, czyli na przykład salon, domowe biuro czy sypialnie, a od północy pomieszczenia użytkowe, takie jak łazienka, kuchnia, spiżarki itp.
Bardzo ważne dla obu rodzajów budynków są też wymiary montowanych okien. I okna energooszczędne, i pasywne mają za zadanie oszczędzanie energii, a ten proces najlepiej przebiega w przypadku dużych okien o niewielkiej liczbie profili. Dlatego właśnie w domach pasywnych i energooszczędnych montuje się okna o dużej powierzchni.

Czym są budynki pasywne

Przede wszystkim, budynki pasywne są niemal pięciokrotnie tańsze w utrzymaniu, niż budynki energooszczędne. Rocznie zużywają jedynie 15 kWh/m². Oczywiście żeby osiągnąć tak niskie zużycie energii, materiały do budowy domu pasywnego muszą spełniać bardzo restrykcyjne normy. Niezbędne jest dodatkowa izolacja i rozwiązania pozwalające na obniżenie kosztów eksploatacyjnych. Poza tym, bryła domu pasywnego musi być jak najbardziej regularna, a w samym budynku należy zamontować urządzenia pozwalające na pozyskiwanie energii z naturalnych źródeł.
I właśnie tym różni się budynek pasywny od energooszczędnego – jest zdolny nie tylko do oszczędzania, lecz również pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych. Do ogrzania budynku pasywnego powinna w zupełności wystarczyć energia pozyskana ze światła słonecznego, wentylacji oraz ciepłota przebywających z nim ludzi. Można też w dużym uproszczeniu napisać, że budynki energooszczędne i pasywne działają na zasadzie termosu, ponieważ utrzymują optymalną dla domowników temperaturę niezależnie od pory roku.

Okna do domów pasywnych Schuco Corona SI 82 Cava

Mogłoby się wydawać, że przy tak zaawansowanej technologii inwestycja w dom pasywny będzie bardzo wysoka, ale nic bardziej mylnego. Nawet przy zastosowaniu najwyższej jakości materiałów budowa domu pasywnego jest najczęściej 10% droższa, niż normalnego, a dodatkowo można starać się o dotację z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Okna pasywne a energooszczędne

Jak nietrudno się domyślić, okna pasywne i okna energooszczędne również będą się różnić między sobą. Najważniejszy w ich przypadku jest współczynnik przenikania ciepła, czyli Uw. W przypadku obu modeli, im niższe Uw, tym lepiej, jednak dla okien energooszczędnych współczynnik powinien wynosić 1,1/m²K, a dla pasywnych o,8/m²K. Poza tym okna powinny być całkowicie szczelne i mieć jak najmniejszą liczbę profili. Bardzo często stosuje się także dodatkowe rolety, mające na celu podnieść właściwości stolarki okiennej.
Poza wartością Uw, okna energooszczędne często różnią się od pasywnych także rozmiarem. Okna pasywne zazwyczaj są znacznie większe, że energooszczędne. Z tego też powodu stosuje się w nich profile najwyższej klasy A, co wymusza właśnie ich duża powierzchnia. Dzięki profilom można pozwolić sobie na większe wymiary oraz jednolitość przeszklonej powierzchni. Okna pasywne, chociaż w tym przypadku powoli zaczyna się to zmieniać, są także głębiej osadzane (minimum 88 mm).
Ramy okien pasywnych mogą być wykonane z PCV, aluminium, połączenia drewna i aluminium lub samego drewna. Często są dodatkowo zabezpieczane pianką poliuretanową, która podnosi parametry izolacyjne. Poza tym ważnym elementem okien są oczywiście szyby, które w głównej mierze odpowiadają za wymianę cieplną budynku.
W oknach pasywnych najczęściej stosuje się pakiety trzyszybowe ze specjalnymi powłokami termoizolacyjnymi, a komory szybowe wypełnione są gazami szlachetnymi, które odznaczają się dużą gęstością, a tym samym lepszymi właściwościami izolacyjnymi.

Na co zwracać uwagę przy wyborze okien

Wybierając okna musimy więc przede wszystkim zwrócić uwagę na współczynnik Uw, ponieważ w nim zawiera się najważniejsza informacja o tym, czy okna są pasywne, czy po prostu energooszczędne. Poza tym warto zastanowić się nad tym, jaki rodzaj ramy okiennej nam najbardziej odpowiada – tutaj dużo będzie zależeć od naszego gustu, wykończenia domu oraz oczywiście budżetu, a także zwrócić uwagę na estetykę wykonania, funkcjonalność, bezpieczeństwo użytkowania. Wysokiej jakości okna powinny być również dźwiękoszczelne oraz nie przepuszczać wilgoci, a także stanowić dodatkowe zabezpieczenie przed włamaniem.