Rodzaje cegieł wymiary i zastosowanie

Cegła towarzyszy człowiekowi od wielu wieków. Przez te wszystkie lata przeszła wiele modyfikacji i znacznie odbiega dzisiaj od swojego pierwowzoru. Obecnie mamy do dyspozycji przynajmniej kilka typów cegieł, różniących się od siebie parametrami, właściwościami i zastosowaniem. Często różnice te są dość znaczne. W niniejszym tekście przedstawimy zatem dostępne na rynku cegły wraz z możliwościami ich wykorzystania.

Informacje ogólne

Początki wykorzystywania cegieł są trudne do jednoznacznego określenia. Ten materiał budowlany był bowiem stosowany zarówno w Babilonie, Mezopotamii, Chinach, jak i w Egipcie już kilka tysięcy lat przed naszą erą. Wiemy natomiast, że na początku były one suszone na słońcu. Ich wypalanie przyszło dopiero później. Proces ten znacznie zwiększył ich trwałość i spopularyzował ich wykorzystanie — do dziś pozostają jednym z najczęściej wykorzystywanych budulców. Wznosi się z nich obecnie między innymi ściany nośne, osłonowe, działowe, zewnętrzne piwniczne oraz kominy.

Cegły są cenione przede wszystkim za swoją odporność na uszkodzenia mechaniczne, ściskanie oraz wahania temperatur. Ponadto są bardzo dobrym izolatorem akustycznym i termicznym. Nie straszne są im nawet niekorzystne warunki atmosferyczne, w tym także wysokie i niskie temperatury. Wykazują też bardzo dobre właściwości nośne, więc są bardzo dobrym rozwiązaniem, jeśli planujemy zastosować ciężkie pokrycie dachowe. W związku z tym decydując się na postawienie budynku z wykorzystaniem cegieł, zapewnimy mu trwałość i ognioodporność. Cegły są także materiałem przyjaznym dla człowieka i jego otoczenia, gdyż produkowane są z naturalnych materiałów. Ich dodatkową zaletą jest także różna kolorystyka. Pozwala to dopasować je do różnych stylów architektonicznych, tak klasycznych, jak i nowoczesnych. Cegły potrafią także uświetnić niemal każde aranżacje wnętrz. Poza tym nie brudzą się tak bardzo, jak inne materiały budowlane, a ich barwa utrzymuje się długo bez konieczności przeprowadzania częstych konserwacji.

Rodzaje cegieł

Najbardziej podstawowym podziałem będzie ten na ceramiczne i silikatowe. Te pierwsze wykonane są z wypalanej gliny i należą do nich cegły pełne, dziurawki, kratówki, szamotowe i klinkierowe. Do tej grupy należą także cegły formowane ręcznie. Cegły silikatowe są natomiast wytwarzane z mieszaniny piasku, wody oraz wapna. Ich cechą charakterystyczną jest odporność na rozwój mikroorganizmów. Ponadto są mało podatne na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych. Poniżej omówimy pokrótce poszczególne rodzaje cegieł.

Cegła pełna

Najbardziej tradycyjna odmiana cegły. Dokładna nazwa tego materiału to cegła palona pełna. Jest przeznaczona do m.in. konstrukcji obudów przewodów kominowych, stawiania ścian konstrukcyjnych, piwnic i ścian działowych. Opcjonalnie może także posłużyć jako materiał do wykonania fundamentów. W zależności od klasy cechuje się dobrą do bardzo dobrej odpornością na ściskanie i uszkodzenia mechaniczne. Dostępne na rynku klasy to odpowiednio 5; 7,5; 10; 15 i 20.

Produkuje się ją w stałych wymiarach wynoszących 250x120x65 mm. Jeśli zaś o wagę chodzi, cegła pełna jest dość ciężka — pojedyncza sztuka może mieć od 3,3 do 4 kilogramów. Cegły tego typu sprzedawane są zwykle na palety, po 400 sztuk. Cena jednej palety to około 350 do 370 złotych.

Cegła szamotowa

Produkuje się ją ze specjalnej, ogniotrwałej gliny. Dzięki temu jest ona także materiałem o dużej wytrzymałości na zmiany temperatury w krótkim czasie. Stosuje się ją w budownictwie indywidualnym i przemysłowym, przede wszystkim jako budulec kominów. Wykorzystuję się ją także w piecach piekarniczych, kominkach i piecach kaflowych. Pod względem koloru mamy tutaj do czynienia z jasną lub nawet białą barwą. Warto także pamiętać, że aby cegła szamotowa właściwie spełniała swoją funkcję, musi być regularnie czyszczona — kurz, tłuszcz czy brud wpływa bowiem niekorzystnie na jej właściwości ogniotrwałe. Cegły szamotowe klasyfikuje się ze względu na ich ogniotrwałość na As, Bs i Cs.

Trzeba także mieć na uwadze fakt, że cegła szamotowa wymaga specjalnej zaprawy, również zwanej szamotową. Jest to mieszanka szamotu z surową gliną i w formie podstawowej nie posiada składników wiążących. Dodatków wiążących nie potrzeba, gdy materiał ulegnie spieczeniu przy temperaturze konstrukcji wynoszącej ok. 1000 °C. Konstrukcje, w których nie będzie panowała tak wysoka temperatura, wymagają już zastosowania mieszaniny zaprawy z np. cementem portlandzkim lub szkłem wodnym. Zaprawa tego typu może być wykorzystywana wyłącznie do materiałów szamotowych.

Cegła szamotowa pod względem wymiarów jest zbliżona do standardowej cegły — najczęściej spotykane to 230x114x64 mm. Jest jednak od niej gęstsza, co przekłada się na większą wagę — pojedyncza cegła szamotowa waży przynajmniej 3,36 kg. Cena jest uzależniona od klasy i za pojedynczą cegłę zapłacimy od około 3 do 6 złotych za sztukę. 

Cegła klinkierowa

Cegła klinkierowa cechuje się dużą odpornością na uszkodzenia mechaniczne oraz niskie i wysokie temperatury. Nie ulega także płowieniu i podlega atakom grzybów i pleśni. W związku z tym nie wymaga tynkowania, co w połączeniu z bogatą kolorystyką czyni z niej świetny materiał do budowy elewacji. Może być gładka, cieniowana ryflowana, perforowana, szkliwiona lub nieszkliwiona. Cegła klinkierowa to także różne kształtki — mogą to być m.in. być daszki, zaokrąglone, ścięte czy płytki. Podlega tej samej klasyfikacji, co cegły pełne — dostępne klasy to odpowiednio 25, 30 i 35.

Cegła klinkierowa może mieć różne wymiary, jednak najczęściej spotykane to 250x120x65 lub 240x115x71 mm. Jeśli zaś o masę chodzi, pojedyncza sztuka waży około 3 kg. Również pod względem ceny mamy do czynienia z dość dużą różnorodnością — jedna cegła klinkierowa kosztuje od około 2 do 6 złotych, zależnie od wymiarów i producenta.

Cegła dziurawka

Jak wskazuje jej nazwa, cegła dziurawka posiada otwory. Jej budowa jest też bardziej skomplikowania — składa się z podstawy, wozówki i główki. Na tej podstawie wyróżnia się dwa rodzaje tych cegieł — główkowe (G) i wozówkowe (W). Dzięki temu można wskazywać bieg otworów przelotowych. Cegła dziurawka znajduje zastosowanie w budowie ścian działowych, warstw osłonowych oraz tzw. stropów Kleina. Nie zaleca się natomiast wykorzystywania jej w ścianach konstrukcyjnych i zewnętrznych nośnych oraz kominach. Klasyfikuje się ją pod względem wytrzymałości na ściskanie i wyróżnia się tylko dwie klasy — 3,5 i 5.

Pod względem wymiarów cegła dziurawka prezentuje się dokładnie tak samo, jak pełna — 250x120x65 mm. Jest od niej jednak wyraźnie lżejsza, ważąc od 2,15 do 2,8 kg. Cegła dziurawka jest też stosunkowo tania — za paletę 500 sztuk zapłacimy około 470-480 złotych.

Cegła kratówka

Podobnie do omawianej wyżej posiada ona otwory, mające postać drążeń o kształcie przypominającym ułożone w kratkę romby. Służy m.in. do budowy ścianek działowych, wewnętrznych ścian konstrukcyjnych i warstw osłonowych. Cegła kratówka jest klasyfikowana na dwa sposoby — pod względem wytrzymałości i wysokości. Klasy tej pierwszej to 3,5; 5; 7,5; 10 oraz 15, drugiej zaś K1, K2, K2,5 oraz K3.

Wymiary mogą być bardzo różne pod względem wysokości, ale mieszczą się w przedziale od 250x120x65 do 250x120x220 mm. Wiążą się z tym także spore rozbieżności w kwestii masy — pojedyncza sztuka może ważyć od 2,7 do 7,7 kg. Podobnie przestawiają się też ceny — jedna sztuka kosztuje od około 1,3 do 4 złotych.

Cegła silikatowa

Występuje w formie pełnej lub drążonej. Wykazuje wysoką mrozoodporność i zdolność akumulacji ciepła. Poza tym jest niepalna oraz niepodatna na korozję biologiczną i wilgoć. Dzięki temu zapewnia korzystną atmosferę i optymalny poziom wilgotności w pomieszczeniach. Formę pełną wykorzystuje się głównie w konstrukcjach budowlanych wewnętrznych, drążona zaś sprawdza się lepiej na ścianach zewnętrznych, gdyż ma lepsze właściwości termoizolacyjne i mniej waży. Ponadto materiały budowlane z silikatu wykazują także dobrą izolacyjność akustyczną. Mury z nich wykonane zapewniają więc odpowiednią prywatność. Produkowane są w dwóch klasach wytrzymałości — 10 i 15.

Cegła silikatowa występuje w różnych rozmiarach, różniących się od siebie długością, szerokością i wysokością — do małych 230×65×65, przez standardowe 250x120x65, po szczupłe 250×80×220 i masywne 250×120×220 mm.  Cechą dzieloną przez wszystkie silikatowe materiały budowlane jest duża masa. Pojedyncza pełna cegła o standardowych rozmiarach waży około 3,5 kg. Natomiast te największe to nawet 12,5 kg wagi. Cenowo cegły z silikatu są dość zbliżone do swoich ceramicznych odpowiedników — pojedyncza sztuka to koszt od ok. 1 do 6 złotych.

Podsumowanie

Jeśli chodzi o zastosowania budowlane, cegły pozostają wciąż jednym z najbardziej popularnych materiałów, nie tylko do budowy domu. Cechują się one świetnymi parametrami, a ich różne rodzaje znajdują także zastosowanie w wielu konstrukcjach przemysłowych. Poza tym docenia się także ich walory wizualne. W związku z tym, gdy marzy nam się solidna i dobrze się prezentująca elewacja czy ciekawe aranżacje wnętrz warto zdecydować się właśnie na cegły jako materiały budowlane.