Tyrystor – co to jest? Do czego służy?

Tyrystor nie jest może najszerzej znanym elementem półprzewodnikowym, tak jak diody czy tranzystory, ale na pewno jest równie istotny w układach elektronicznych. Elementy te znajdują zastosowanie w wielu branżach jak np. w motoryzacji czy technice ultradźwiękowej. Tyrystory często nazywa się sterownikami prądu, jednak nie jest to ich jedyna funkcja.

Czym jednak jest tyrystor i jak działa? 

Tyrystor – nieodłączny element układów prądu zmiennego

Tyrystor jest elementem przełączającym czterowarstwowym, zbudowanym w układzie p-n-p-n. Tyrystory mają 3 elektrody, z czego dwie znajdują się na warstwach skrajnych, a ostatni na środkowej warstwie typu p – te dwie pierwsze nazywamy katodą i anodą, a ostatnią bramką.

W stanie spoczynku, obwód pozostaje otwarty w miejscu bramki, a tyrystor nie przewodzi prądu. Gdy do bramki doprowadzimy odpowiednie napięcie – dodatnie względem katody – bramka zamyka obwód w przeciągu zaledwie kilku mikrosekund, a prąd może swobodnie przepłynąć przez tyrystor. 

Mogłoby się wydawać, że tyrystor i tranzystor niczym się nie różnią – nie jest to jednak prawda. Gdy bramka przestanie otrzymywać napięcie, prąd nie przestanie płynąć przez tyrystor – w przypadku tranzystora sytuacja jest przeciwna, a prąd ustaje razem z napięciem. Tyrystor przestaje przewodzić prąd po aktywowaniu dopiero w momencie, gdy prąd obciążenia spadnie poniżej wartości prądu przewodzenia. 

Rodzaje tyrystorów – diaki i triaki

Istnieje wiele rodzajów tyrystorów, jak na przykład tyrystory elektrostatyczne lub fototyrystory, jednak dwie najbardziej istotne grupy tych elementów półprzewodnikowych to stanowczo diaki i triaki. Diaki, czyli tyrystory dwukierunkowe, posiadają obniżone napięcie przebicia – na ogół około 30V. Są one zazwyczaj używane jako tyrystory pomocnicze, mają na celu aktywowanie triaków.

Triaki, zwane też symistorami, posiadają aż pięciowarstwową strukturę w układzie n-p-n-p-n i funkcjonalnie jest identyczny do dwóch tyrystorów połączonych antyrównolegle. Triak posiada trzy końcówki, dwie anody oraz bramkę, a używany jest między innymi w kontroli natężenia oświetlenia, prędkości obracania się wentylatorów, lub sterowaniu silnikami elektrycznymi.

Szeroki wybór tyrystorów w sklepie TME

W ofercie sklepu TME znajdziesz ponad 1000 tyrystorów różnego rodzaju, w tym tyrystory pojedyncze i moduły tyrystorowe. Pełną ofertę znajdziesz na tme.eu – w sumie ponad 500 000 profesjonalnych produktów od ponad 1200 producentów!